Wie een vennootschap of een vzw wil oprichten, kan dat voortaan digitaal via Just-on-web, de portaalsite van de FOD Justitie. De nieuwe procedure neemt een pak minder tijd in beslag en de oprichter moet zich niet meer fysiek verplaatsen naar de ondernemingsrechtbank. Bovendien is de nieuwe toepassing minder gevoelig voor misbruik.
Een vennootschap onder firma (VOF), een commanditaire vennootschap (CommV), een vereniging zonder winstoogmerk (vzw) en enkele andere Europese rechtsvormen worden opgericht via een onderhandse akte. Dat is een overeenkomst die door twee partijen wordt ondertekend. Het gaat elk jaar om gemiddeld 8.000 vennootschappen en 4.000 vzw's.
Maar verschillende stappen in dat proces zijn tijdrovend. Het opstellen van statuten en het oprichten van bijkantoren gebeurt vaak nog op papier. Voor het invullen van een oprichtingsdossier en het neerleggen van de statuten en akten moet je langs de ondernemingsrechtbank. En bij de kleinste fout in het modelformulier voor de publicatie in het Staatsblad, moet de ondernemer het formulier opnieuw invullen. Een en ander kan vandaag via de toepassing eGriffie, maar dan nog is een bezoek aan de ondernemingsrechtbank verplicht.
"We organiseren haast heel ons leven op een digitale manier en hoeven ons voor heel wat zaken al lang niet meer fysiek te verplaatsen om die in orde te brengen. Justitie hinkte echter hopeloos achterop en was een van de slechtste leerlingen van de klas op vlak van digitalisering. Die digitale achterstand wordt nu in sneltempo weggewerkt", zegt minister van Justitie Vincent Van Quickenborne, die samen met staatssecretaris voor Digitalisering Mathieu Michel woensdag langs ging bij de ondernemingsrechtbank in Brussel voor een demonstratie van zo'n digitale oprichting.
Voortaan kunnen ondernemingen via Just-on-web digitaal een onderhandse akte indienen en zo een onderneming oprichten, maar ook bijvoorbeeld statuten aanmaken en een bijkantoor oprichten voor een Europese onderneming. Burgers kunnen ook zonder veel juridische kennis een oprichtingsakte en statuten voor een vzw oprichten. De intelligente formulieren zullen zelf een voorstel doen, zodat beide documenten consistent zijn.
Voorzitter Anouk Devenyns van de Nederlandstalige ondernemingsrechtbank wijst op een ander voordeel van de nieuwe digitale procedure. "Het is een veel voorkomend fenomeen dat ondernemingen zich vestigen op het adres van nietsvermoedende burgers. Dankzij de nieuwe toepassing op Just-on-web gebeurt er een onmiddellijke controle waardoor malafide ondernemers ontmoedigd worden om misbruik te maken van het systeem", legt ze uit.
In een volgende fase is het de bedoeling nieuwe functionaliteiten toe te voegen, zodat een ondernemer digitaal wijzigingen kan aanbrengen aan de statuten van zijn onderneming. In 2024 wordt het ook mogelijk andere en meer complexe wijzigingen door te voeren. Het doel is alle handelingen rond het oprichten en wijzigen van ondernemingen volledig digitaal te laten gebeuren.
